مروری بر پیشینهی تاریخی کمانچه
در کتاب موسیقیالکبیر، تالیف ابونصر فارابی از کمانچه نامبرده شده، وی در کتابش معادل عربی کمانچه یعنی “رباب” را به کار برده است. کمانچه در ادوار صفویه و قاجار در زمرهی سازهای اصلی موسیقی ایران قرار داشته است، کمانچه در آذرماه سال ۱۳۹۶ در سازمان یونسکو ثبت جهانی شد.
کوک کمانچه
کوک کمانچه (نسبت فاصله سیمها به یکدیگر) در دستگاههای مختلف موسیقی ایرانی تفاوت میکند. معمول ترین کوک برای دستگاهای ایرانی این است که سیمهای اول و دوم نسبت به هم فاصله چهارم (یا پنجم) داشته، سیم سوم یک اکتاو بم تر از سیم اول و سیم چهارم یک اکتاو بم تر از سیم دوم میباشد.
لازم به ذکر است که در گذشته کمانچه دو سل دو سل کوک میشد اما پس از ورود ویلن به ایران،در کوک کمانچه تغییراتی ایجاد شد و امروزه این ساز همانند ویلن کوک و انگشت گذاری میشود.
در حال حاضر کوک اصلی و رایج کمانچه می لا ر سل که همان کوک ویلن است، میباشد. از جمله میتوان به کوکهای رِ لا رِ سل (برای دستگاه نوا) می لا رِ لا (برای ماهور) و می لا می لا (برای همایون، اصفهان، چهارگاه، ماهور و دستگاه راستپنجگاه) و رلارلا (برای کوک لری)اشاره کرد.
کمانچه سپهر ویژه
کمانچه رامین بحیرایی